در قرآن مجيد چندين آيه در مورد اسب وجود دارد و توجه به اسب به حدي است که خداوند به اسبان سپاهيان خداجوي اسلام سوگند ياد مي کند:
سوره العاديات: بسم الله الرّحمن الرّحيم. والعاديات ضبحا". فالموريات قدحا". فالمغيرات صبحا". فاثرن به نقعا". فوسطن به جمعا". (آيات ۵-۱)
((به نام خداي بخشاينده مهربان، سوگند بدان اسبان دونده که نفس همي زنند به آواز در تاختن، و آتش جهنده از سمهاي ايشان، (و بر دشمن شبيخون زدند) تا بامدادان آنها را به غارت گرفتند، بر هامون دشمن گرد بر انگيختند، و سپاه دشمن را همه در ميان گرفتند.))
سوره الانفال: و اعدّوا لهم ماستطعتم من قوّه و من رباط الخيل ترهبون به عدوّالله و عدوّکم... (آيه ۶۰)
((و شما در مقام مبارزه با کافران خود را مهيا کنيد و تا آن حد که بتوانيد از آذوقه و تسليحات و آلات جنگي و اسبان سواري براي تهديد و تخويف دشمنان خدا و دشمنان خودتان کاملا" فراهم سازيد...))
سوره ص: و وهبنا لداود سليمن نعم العبدو انّه اوّاب. اذ عرض عليه بالعشي الصّافنات الجياد. فقال انّي احببت حبّ الخير ان ذکر ربّي حتّي توارت بالحجاب. ردّوها علي فطفق مسحا" بالسّوق و الاعناق (آيات ۳۳-۳۰)
((و به داود فرزندش سليمان را عطا کرديم و او بسيار نيکو بنده اي بود زيرا بسيار به درگاه خدا با تضرع و زاري رجوع مي کرد. (اي رسول ما) ياد کن وقتي را که بر او اسبهاي بسيار تندرو و نيکو را هنگام عصر ارائه دادند (و او به بازديد از اسبان پرداخت براي جهاد در راه خدا و از نماز عصر غافل ماند). در آن حال گفت (افسوس) که من از علاقه و حب (اسبهاي) نيکو از ذکر و نماز خدا غافل شدم تا آنکه آفتاب در حجاب رخ بنهفت آنگاه (با فرشتگان موکل آفتاب) خطاب کرد که (به امر خدا) آفتاب را بر من باز گردانيد (چون برگشت اداي نماز کرد) و شروع به دست کشيدن بر ساق و يال و گردن اسبان کرد.
سوره النّحل: و الخيل و البغال و الحمير لترکبوها و زينة و يخلق مالاتعلمون (آيه ۸)
((و خداوند اسبان و استران و درازگوشان را (خلق کرده) تا بر آنها سوار شويد و تا (روزگار خود را بدان) آرايش کنيد، آرايش کردني و او چيزها مي آفرنيد که شما نمي دانيد.))
سوره آل عمران: زين للناس حب الشهوات من النساء و البنين و القناطير المقطنرة من الذهب و الفضة و الخيل المسومة و الانعام و الحرث ذلک متاع الحيوة الدنيا و الله عنده حسن الماب (آيه ۱۴)
((براي مردمان ميل به شهوات دنيا از زنان، پسران و هميان هاي پر (و به اندازه آن مال بر هم نهاده) از زر و سيم و اسبان نشان دار و چهارپايان و کشتزار، آرايش شده، اينها کالاي زندگي دنياست و بازگشت نيکو نزد خداوند است.
* سوره انفال آیه 60 : و اَعدوُّا اهم ما استطعتم من قوةٍ و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم
هر نیرئیی در قدرت دارید برای مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازید و همچنین اسبهای ورزیده برای میدان نبرد تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خود را بترسانید.
* سوره بفره آیه 274 : الذین ینفقون اموالهم باللیل و النهار سراً و علانیة فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون
قال رسول الله صل اله علیه و آله : نزلت فی نفقه علی الخیل.
آنها که اموال خود را شب و روز ، پنهان و آشکار، انفاق می کنند ، مزدشان نزد پروردگارشان است ، نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند.
* امام صادق علیه السلام از جدش رسول خدا (ص): الخیلُ فی نواصیها اُلخیرُ
خیر و برکت در پیشانی و مقدم اسبهاست . ( یعنی : مایه خیر و برکت هستند.)
* از امام موسی کاظم علیه السلام : کَرِهنا البَهیمَ مِنَ الدوّاب کُلها الّا الجملُ و الَبقَل
ما تمام چهار پایان را مکروه می دانیم الا شتر و قاطر را
* از امام صادق علیه السلام : من سعادة الرجل المسلم المرکب الهُنی
از خوشبختی مرد مسلمان داشتن یک مرکب سواری راحت می باشد ( منظور اسب است)
* از رسول اکرم ص :ان الله و ملائکتهُ یصلون علی الاصحاب الخیل ، من اتخذها لمارقٍ فی دینه او مشرکُ
خداوند و ملائکه اش درود می فرستند بر سوارکاران و نگه دارندگان اسبها ، به جهت کوبیدن مشرکین یا خروج کنندگان بر دین
* از رسول اکرم ص : انَّ صَهیلَ الخیل یُفزِعُ قلوب الاَعداء
شیهه اسبان ، سبب ترسیدن دلهای دشمنان می شود.
* از رسول اکرم ص : الخیلُ مَعقود بِنَواصیها الخیر الی یوم القیامة ، و المُنفِق عَلَیها فی سَبیل الله کاالباسط یَده بالصدقه لا یقبضها .
در پیشانی اسبان تا روز قیامت خیر حک شده است و کسی که در راه خدا آنها را نگهداری و تیمار کند همانند کسی است که دست خود را برای صدقه دادن گشوده و هرگز نمی بندد ( یعنی فقیر نمی شود)
* از امام موسی کاظم علیه السلام : من ارتبطَ دابة متوَقِّعاً بهِ امرنا و یفیظ بهِ عدُّونا ، و هُو مَنسوب اِلَینا ادّر الله رزقه و شرح صدرهُ ، و بلغّه امله ، و کان عونا علی حوائِجُه.
هر آنکه اسب سواری را برای یاری رساندن در هنگام ظهور فرج ما آماده کند و با آن دشمنان ما را بترساند ، در حالیکه صاحب اسن اسب از منصوبین به شیعیان ماست ، خداوند روزی و رزق را به سوی او سرازیر نموده و شرح صدر ( سینۀ پر تحمل ) ، به او عنایت نموده و آرزوی او را برآورده می کند و آن حیوان یا اسب کمک کار برای حوائج ایشان خواهد بود.
* از امام صادق علیه السلام : من اشتری دابة کان له ظهرها و علی الله رزقها
هر آنکس که یک دابة (اسب ، قاطر یا الاغ) برای خود خریداری نماید از سوار شدن بر آن نفع برده و روزی آن حیوان بر عهده خداوند است.
* از رسول اکرم ص : خیر المال مهرةٌ مأورة و سکَّةٌ مأبورة
بهترین اموال اسبهای پر زاد و ولد و راه و مسیرهای صاف و هموار دارای نخل که در دو طرف جاده مستقر است.
* از امیرالمومنین ع : من ارتبط فرساً فی سبیل الله کان عَلفُه . روثه و شرابه فی میزان یَوم القیامَة
هر کس اسبی را برای جهاد در راه خداوند آماه کند ، در روز قیامت پاداش تهیه علوفه و آب این اسب را به حساب این شخص در پرونده عملش ثبت می کنند.
* امام صادق علیه السلام : الخیرُ مَعقود بِنواصی الخیل الی یَوم القیامة
برکت و خیر پر پیشانی اسبان تا روز قیامت گره زده شده است.
* از پیغمبر اسلام ص : یمن الخَیلَ فی شَقرِها .
برکت اسب در نوع سرخ و سفید آن است
* از انس خادم پیغمبر ص : اَن النبیَ ص لم یکن شئٌ اَحبُ اله بعد النساء من الخیل ...
برای پیامبر هیچ چیزی دوست داشتنی تر از زنان و سپس اسب نبوده است.
*از رسول اکرم ص : ما من فرس اِلا و یوذن له عنذ کل فجر : اللهم من خوّلتنی من بنی آدم و جعلتنی له فاجعلنی اَحب ماله و اَهله اِلیه.
هیچ اسبی نیست مگر آنکه در هنگام طلوع فجر مناجات نموده و می گوید : ای خدایی که مرا واگذار و ذر تسخیر بنی آدم قرارداده ای ، بهترین مالها و دوست داشتنی ترین آنها را در نزد صاحبم قرار ده.
فهرست منابع و مأخذ:
بحار النوار ج 61/168 ح 14 از کتاب شریف : محاسن برقی رحمه الله
بحار النوار ج 61/169 ح 17 از کتاب شریف : محاسن برقی رحمه الله
بحار النوار ج 61/171 ح 19 از کتاب شریف : محاسن برقی رحمه الله
بحار النوار ج 61/174 ح 29 از کتاب شریف : نوادر راوندی
بحار النوار ج 61/174 ح 30 از کتاب شریف : نوادر راوندی
بحار النوار ج 61/159 از کتاب شریف : الفقیه شیخ صدوق (ره)
بحار النوار ج 61/160 از کتاب شریف : فروع کافی ج 6
بحار النوار ج 61/161 ح 4 از کتاب شریف :کافی
بحار النوار ج 61/161 ح 8 از کتاب شریف :کافی و نهایة اط اشیر
بحار النوار ج 61/165 ح 9 از کتاب شریف : امالی شیخ طوسی (ره)
بحار النوار ج 61/167 ح 11 از کتاب شریف : ثواب الاعمال شیخ صدوق