تغذیه اسبهای مسابقه

مقدمه

در علم نوین تغذیه اسبهای مسابقه ، سعی اکثر کارشناسان این علم بر این است که بر اساس گروههای مختلف سنی  ، جیره های مختلفی در نظر گرفته شود .اصول و مبنای این جیره ها نیز  دقیقا بر مبنای نیازمندیهای اسب در آن سن تعریف میشود.
Weanlings : کره های تازه از شیر گرفته شده
Yearlings : کره یکساله
Long yearling(in trainings) : آخر یکسالگی (20-23 ( ماهه .در حال تمرین
Two years old(in training) : دو ساله در حال تمرین
تقسیم بندیهایی که در بالا بیان شد مبنای تعریف جیره غذایی میباشد به عبارت دیگر تاثیری که تغذیه در رشد فیزیکی ، قدرت ، استقامت و روح و روان یک اسب مسابقه میگذارد دراین 4 مرحله میباشد.در مراحل بعدی جیره های غذایی بر اساس اصول دیگری
تنظیم میشوند. اصولی به مانند طول مسافت مسابقه ، آسیب دیدگیها و وضعیت روحی و روانی اسب.

نکات اولیه

1:پروتئینها: از واحدهایی تشکیل میشوند بنام اسید آمینه یا آمینو اسید. 21 نوع اسید آمینه وجود دارد که با همدیگر پروتئینها را تشکیل میدهند.11 نوع از این آمینو اسیدها در بدن اسب ساخته میشود.10 نوع دیگر باید توسط غذا وارد بدن اسب شود که به این 10 نوع اسیدهای آمینه ضروری گفته میشود.مهمترین اسیدهای آمینه ضروری عبارتند از :لیزین ، متیونین ، سیستئین ، ترئونین  و  هیستیدین.
2:بین علوفه خشک و تر تفاوت قائل شوید.
این امر در کره های تازه از شیر گرفته شده بسیار پر اهمیت است. علوفه تر برای کره هایی در این سن اصلا مناسب نیست. زیرا
الف: از جذب لیزین در سیستم گوارش جلوگیری میکند.
ب:مینرالها یا همانمواد معدنی را بلوکه کرده و از جذب آنها نیز جلوگیری میکند.
ج: طی فرایند ناشناخته ای از پتانسیل رشد اسکلت به میزان زیادی می کاهد.
3:مقدار غذا:
مقدار حجم غذایی که روزانه به اسب میدهید ( علوفه + کنسانتره)  باید بین 2 تا 3 درصد  کل وزن اسب باشد.به عنوان مثال اگر اسبی 500 کیلوگرم وزن داشته باشد وزن غذای روزانه آن باید بر اساس شرایط (استراحت – تمرین) بین 10-15 کیلوگرم باشد.
این حجم غذایی را میتوان در 2 یا 3 وعده به اسب داد.در صورتی که 2 وعده باشد هر 12 ساعت و اگر 3 وعده باشد هر 8 ساعت .
4: مکملهای غذایی:
بهترین مارک مکمل غذایی اسب  TWYDIL RACING  میباشد.این مکمل از 14 نوع ویتامین ، 7 نوع مواد مغذی کمیاب ، 3 نوع اسید آمینه (لیزین ، متیونین ، ترئونین) و مواد معدنی  تشکیل شده است.بخاطر قدرت جذب بالای این مکمل 75 گرم از آن در هر روز برای اسبهای در حال تمرین کافیست.
5: الکترولیتها:
در حین تمرینات و بواسطه عرق کردن و دفع از سیستم ادراری ، بسیاری از الکترولیتها به مانند سدیم ، پتاسیم کلرید، منیزیم و کلسیم از بدن دفع میشوند.بنابراین تامین این الکترولیتها بسیار مهم است.بحثهای مختلفی نیز که بین محافل مختلف در نادرست بودن عرقگیری از اسبها قبل از مسابقه مطرح میشود  در مورد همین از دست دادن الکترولیتها میباشد.
6:ویتامینها:
ویتامینها به دو گروه تقسیم بندی میشوند. 1 : ویتامینهای محلول در آب  2 : ویتامینهای محلول در روغن.
ویتامینهای A /D/E/K ویتامینهای محلول در روغن هستند که  باید توسط غذا وارد بدن شوند.ویتامین K مخصوصا در اسبهای مسابقه که تخریب مویرگهای خونی در آنها شایع بوده و ایجاد لخته خونی (عبارت ترکمنی سونک)  میشود ، وجود این ویتامین جهت جلوگیری یا ترمیم سریعتر این عارضه بسیار ضروری است.
ویتامین D طی یک فرایندی به جذب کلسیم در بدن اسب کمک میکند.بنابراین اسبها باید هر روز حتی برای چند دقیقه در معرض نور آفتاب قرار گیرند.چون پیش ساز این ویتامین از طریق غذا وارد بدن میشود و توسط نور خورشید  تبدیل به این ویتامین می گردد.
ویتامین E هم یک نوع آنتی اکسیدان است.از تخریب سلولها جلوگیری میکند.یکی از دلایل افزایش قدرت نریانها پس از اخته کردن بدلیل حذف مصرف ویتامین E در فرایند تولید هورمونهای جنسی و در نتیجه مصرف این ویتامین در نواحی دیگر بدن است.
7: روغن :
روغنها از واحدهایی تشکیل شده اند بنام اسید چرب.اسیدهای چرب اولئیک ، لینولنیک  و لینولئیک از مهمترین اسیدهای چرب لازم برای بدن  حیوانات میباشند. تامین این اسیدهای چرب بسیار مهم میباشد.در حالت سنتی سعی میکنند روغن ماهی یا روغنهای مایع بازار را مصرف کنند که روغن ماهی معمولا بوی خوبی ندارد و روغن بازار هم فقط انرژی زایی دارد و خواست ما را تامین نمیکند.روغن خام سویا ، روغن بسیار خوبی برای مصرف در جیره غذایی اسبها میباشد که دلایل بسیار تخصصی برای این امر وجود داشته و از حوصله بحث خارج است.
تا به  اینجا اطلاعات و آشنایی اولیه راجب یکسری عبارات و هدفها انجام گرفت. ذیلا جیره های پیشنهادی بسیار ساده و دسترس برای سنین و شرایط مختلف اسبهای مسابقه اراده میشود.
1: کره های یکساله و دو ساله در حال تمرین
سعی کنید 60 درصد غذای روزانه کنسانتره ( که فرمول آن ذیلا خواهد آمد ) و 40 درصد غذا علوفه باشد.
فرمول جیره بر اساس 100 کیلوگرم کنسانتره
1: ذرت  آسیاب شده                      38  کیلوگرم
2:جو آسیاب شده                         17  کیلوگرم
3:سبوس                                   12 کیلوگرم
4:کنجاله سویا                             20  کیلوگرم
5: روغن سویا                               5 کیلوگرم
6:  نمک                                       750   گرم
7: کربنات کلسیم خوراکی                1.750  کیلوگرم
8: ملاس چغندر                            5.5  کیلوگرم
جمع کل : 100 کیلوگرم
نکته 1 : بدلیل اینکه روغن سویا مایع میباشد به جهت  خراب نشدن کنسانتره بهتر آنست که هر روز مقدار روغن را بین روزهای مصرف کنجاله تقسیم کرده و هر روز همان مقدار در جیره استفاده شود.
نکته 2 : این کنسانتره انرژی کامل روزانه را به همراه برخی مواد دیگر تامین میکند. هیچ منعی در اضافه کردن ویتامینها و مکملهای دیگر در حد دوز استاندارد نیست.
2: اسبهای 3 و 4 ساله در حال مسابقه:
بطور علمی جیره غذایی فصل تمرین با فصل مسابقه تفاوت معنا داری دارد.اما چون در کورس ایران بعلت تعدد مسابقات چندان اختلاف زمانی بین این دو فصل نبوده و حتی  میتوان گفت برخی اسبها در طول فصل مسابقات ، تمرینات آمادگی را پشت سر میگذارند بنابراین سعی شده  جیره این اسبها نیز بر این اساس تنظیم شود.
1: ذرت آسیاب شده                        38  کیلوگرم
2: جو آسیاب شده                          25 کیلوگرم
3: سبوس                                     10 کیلوگرم
4: کنجاله سویا                               10 کیلوگرم
5: روغن سویا                                 7  کیلوگرم
6: نمک                                        1  کیلوگرم 
7: کربنات کلسیم  خوراکی                 1 کیلوگرم
8: ملاس چغندر قند                         8 کیلوگرم
جمع کل 100 کیلوگرم

نکات بسیار ضروری

1: به صورتی برنامه ریزی کنید که در طول 3 ساعت قبل از مسابقه یا تمرین و 2 ساعت بعد از آن به اسب کنسانتره ندهید.
2: نحوه آب خوردن اسب مخصوصا بعد از تمرین یا مسابقه  علامت بسیار جالبی است.اگر احساس کردید اسب با سرعت زیاد و با حرص و ولع زیاد آب میخورد 2 هدف یا نشانه را  به ترتیب اهمیت ذیل میتوانید دنبال کنید.:
الف: اسب هنوز به آمادگی  بدنی خوبی نرسیده .بنابراین شرکت دادن آن در مسابقه اشتباه است.
ب: وزن اسبتان بالاتر از حد استاندارد است.بنابراین با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی آن به کاهش وزن آن کمک کنید.
 3: بعد از تمرین یا مسابقه علوفه خشک بدهید.
4: سعی کنید زمان غذا دادن به تاخیر نیفتد.اما اگر به هر دلیلی این اتفاق افتاد مقدار ذزت یا جو کنسانتره فرموله شده را کمی اضافه کنید.
5: اگر هر کدام از اسبها در مسافت طولانی مسابقه داشته باشد حداقل 10 روز قبل از زمان مسابقه برای جیره آن برنامه ریزی کنید.از مقدار کنجاله سویای جیره کاسته و بر مقدار ذرت و جو و روغن سویای آن بیفزایید.این 3 ماده باعث افزایش انرژی شده و توان انرا افزایش خواهد داد.
6: برای تمامی اسبها از زمان شروع تمرین ویتامین E و بیوتین و سلنیوم را بوسیله مکملها تامین کنید.ویتامین E به عنوان انتی اکسیدان و بیوتین و سلنیوم به عنوان تقویت کننده و ترمیم کننده بافتهای سفت نقش حیاتی دارند.مخصوصا در بعضی از خطوط خونی ترک سم بسیار شایع است.این عناصر برای ترمیم و تقویت سم بسیار ضروری میباشد.
7: 2 روز در هفته (مخصوصا برای 2 ساله ها ) استراحت بدهید. در این 2 روز ریکاوری لازم برای تامین انرژی و نیز امادگی ذهنی و روانی برای تمرین در اسب شکل میگیرد.تمرینات زیاد علاوه بر  خستگی جسمی از نظر روانی نیز تاثیر منفی خواهد داشت.
8: قبل و بعد از هر جلسه تمرینی به  تعداد ضربات قلب و تعداد تنفس در دقیقه توجه کنید. تعداد 40 ضربه قلب در دقیقه و 8 تا 16 تنفس در دقیقه نشان از سلامتی اسب است.